De werkzaamheden voor de uitbreiding van de waterberging in natuurgebied De Onlanden zijn deze week begonnen. Er worden twee nieuwe stuwen gebouwd bij de Hooiweg in opdracht van Waterschap Noorderzijlvest. Ook wordt de bestaande Doolhofstuw bij het Peizerdiep aangepast.
De Onlanden, het natuurgebied tussen Groningen en het Drentse Peize, fungeert sinds 2012 ook als waterberging binnen het natuurgebied. Door verandering van het klimaat krijgen we vaker te maken met extreme neerslag en is er meer ruimte nodig voor waterberging. Daarom vergroot Noorderzijlvest de capaciteit van waterberging De Onlanden van 7,5 naar 12,7 miljoen kubieke meter. Dit gebeurt binnen de bestaande kades.
Aan de Hooiweg/Matsloot komen twee nieuwe stuwen: de Vischluststuw (noord) en de Rowolderstuw (zuid). In normale omstandigheden liggen deze stuwen plat, zodat het water vrij kan doorstromen. Bij hevige regenval worden ze omhoog gezet om tijdelijk water vast te houden. De Doolhofstuw krijgt een nieuwe klep en wordt verhoogd, samen met de kades aan weerszijden.
Begin 2026 worden de kades in het waterbergingsgebied De Onlanden verhoogd. Tegelijkertijd worden extra maatregelen genomen zoals de bescherming van woningen. Ook komen er vluchtheuvels voor dieren bij hoog water en wordt het gebied verrijkt met moerasnatuur, waar soorten als de roerdomp van profiteren.
Waterschap Noorderzijlvest en natuurorganisaties hebben afgesproken dat er ook tijdens de bouw zoveel mogelijk rekening wordt gehouden met de natuur. Grondwerkzaamheden vinden buiten het broedseizoen plaats. Daarnaast worden er rasters geplaatst om te voorkomen dat otters en andere dieren tijdens de werkzaamheden de Hooiweg oversteken.
In het voorjaar van 2026 is een deel van de uitbreiding al klaar. Daarna volgen aanvullende maatregelen en natuurmaatregelen. De volledige uitbreiding is klaar in 2027. De verwachting is dat de extra ruimte eens in de 25 jaar volledig nodig is, en eens in de 10 jaar gedeeltelijk. Het opgevangen water wordt daarna gecontroleerd afgevoerd via het Lauwersmeer naar zee.
De uitbreiding van De Onlanden maakt deel uit van het programma Droge Voeten 2050, waarin de noordelijke provincies en waterschappen samenwerken aan oplossingen voor wateroverlast. Binnen dit programma worden onder andere gemalen aangepast, nieuwe waterbergingsgebieden aangelegd en kades en dijken verhoogd en versterkt.