Het Groninger Museum heeft de bijzondere kast van drukker en kunstenaar Hendrik Nicolaas Werkman verworven.
De kast, een monument van contrasten, is een van de belangrijkste werken van de kunstenaar en is daarmee een zeer waardevolle verrijking van de collectie, aldus het Groninger Museum. Het object is rechtstreeks aangekocht van nazaten van de familie Henkels en is een van de grootste aankopen ooit voor het Groninger Museum.
De kast is vanaf vrijdag 10 november 2017 voor het publiek te zien in de permanente tentoonstelling De Collectie.
Andreas Blühm, directeur Groninger Museum: ‘De kast was in 2015 al een belangrijk hoogtepunt in de tentoonstelling over H.N Werkman in het Groninger Museum. Wij zijn enorm verheugd dat de kast nu permanent voor het publiek te zien kan zijn, mede dankzij de support van vele partijen die wij daar zeer voor danken, waaronder de Vereniging Rembrandt, de Bankgiro Loterij, Stichting Beringer Hazewinkel, Stichting J.B. Scholtenfonds en de Stichting H.S. Kammingafonds.’
Een kast met een verhaal
Het werk van de Groningse drukker en kunstenaar Hendrik Nicolaas Werkman (1882 – 1945), die vanaf 1919 lid was van de Groninger kunstenaarsvereniging De Ploeg, is wereldwijd beroemd. De kast, die hij in opdracht van August Henkels in 1943 voltooide, is een van zijn belangrijkste werken.
Het werk is een monument van contrasten. Het is een traditioneel meubel met moderne bijbelse voorstellingen. En het is geschilderd door een onkerkelijke kunstenaar voor een dominee, als uitdrukking van een vriendschap die zonder de oorlog niet zou zijn opgebloeid.
De predikant August Henkels had in 1940 uitgeverscollectief De Blauwe Schuit opgericht samen met Ate Zuithoff en Adri Buning en Werkman was de vaste drukker en illustrator. Er ontstond een vriendschap tussen Henkels en Werkman. De dominee was gefascineerd door Werkmans schilderijen en druksels en verzamelde ze.
Af en toe gaf hij Werkman ook privé een opdracht, met als hoogtepunt de kast met oudtestamentische voorstellingen uit 1943. Het moest een kast worden met drie deuren, elk met vier paneeltjes waarop Werkman voorstellingen uit het Oude Testament zou schilderen.
De twaalf voorstellingen zijn gebaseerd op een verscheidenheid aan bijbelverhalen waarin God standvastigheid en vertrouwen tijdens onderdrukking, ontberingen of andere benarde situaties beloont, maar ongehoorzaamheid en afvalligheid straft. Dat was niet alleen een pedagogisch verantwoorde keuze voor een dominee met jonge kinderen; voorstellingen als die van David en Goliath bevatten ongetwijfeld ook verwijzingen naar de actualiteit van de oorlog.
