Groningen wil zo snel mogelijk met de nieuwe minister om de tafel over de uitwerking van het regeerakkoord.
‘Nu moeten we doorpakken’, zegt René Paas, commissaris van de Koning in Groningen. Paas reageert zowel namens de provincie Groningen als de aardbevingsgemeenten Appingedam, Bedum, De Marne, Delfzijl, Eemsmond, Groningen, Hoogezand-Sappemeer, Loppersum, Menterwolde, Slochteren, Ten Boer en Winsum.
Groningen is blij dat in het dinsdag gepresenteerde regeerakkoord veel aandacht is voor de gevolgen van de gaswinning. Het regeerakkoord stelt de veiligheid voorop en Groningers centraal. Daarbij worden schadeafhandeling en versterking onafhankelijk van de NAM en wordt geïnvesteerd in de toekomst van Groningen.
Paas: ‘Dat zijn belangrijke stappen vooruit, maar we zijn er nog niet.’
Stappen vooruit
De gaswinning wordt stapsgewijs verder teruggebracht. De coalitie denkt over vier jaar ongeveer 1,5 miljard kuub minder Gronings gas te winnen. Ook moet dat een stuk gelijkmatiger gebeuren. Na 2021 kan de gaskraan verder dicht, denkt de nieuwe regeringscoalitie.
Er komt een met de regio afgestemd schadeprotocol, er komt betere rechtsbescherming voor mensen met aardbevingsschade en de arbitrage blijft bestaan. Er komt een publiek schadefonds en een opkoopregeling voor woningen.
Daarnaast komt geld beschikbaar voor zorgprofessionals en geestelijke verzorgers voor mensen die ziek zijn geworden door de aardbevingsschade. En het erfgoedloket en -adviesteam blijven bestaan.
Het akkoord verlangt dat er vaart wordt gemaakt met de versterkingsoperatie. Die moet leiden tot sterke en duurzame huizen en een sterkere economische structuur.
Om dit te bekostigen komt er ook een fonds voor de versterking van de economie en de leefbaarheid in de regio. De opstellers van het akkoord willen dat rijk, provincie en gemeenten afspraken maken over de versterking van de regio. Het regeerakkoord dicht Groningen een prominente rol toe in de energietransitie- en duurzaamheidsambities van het kabinet.
We zijn er nog niet
Hoewel het regeerakkoord belangrijke stappen vooruit zet, zijn we er nog niet. In de regio bestaat grote behoefte om grondig door te praten over het winningsniveau, het schadeherstel, het regiofonds en de bestuurlijke betrokkenheid van de regio.
‘Veiligheid staat voorop’, staat in het regeerakkoord.
Paas: ‘Zo is het. Daarom wordt alles op alles gezet om de behoefte aan Gronings gas te verminderen. Maar dat resulteert in een wel heel bescheiden verlaging van het winningsniveau, in combinatie met een gelijkmatigere manier van winnen. Wij willen met de minister in gesprek of Nederland niet meer gas terug kan nemen en hoe de afbouw van het winningsniveau concreet gestalte krijgt. Wij vinden veiligheid voor Groningers niet afweegbaar, ook niet tegen leveringszekerheid.’
Regiofonds
Het nieuwe kabinet trekt voortaan 2,5 procent van de opbrengst van de gaswinning uit voor de economie van en de leefbaarheid in het door aardbevingen getroffen gebied. Dat komt nu neer op 50 miljoen per jaar.
Het geld moet de Groningse economie ten goede komen. Het kabinet wil het met name aanwenden voor de overgang naar duurzame energie in Groningen, dat binnen Nederland voorop moet gaan lopen op dat vlak.
We hebben aangedrongen op een regiofonds voor economische versterking en leefbaarheid, zegt Paas. ‘Dus zijn we blij dat het er is. Wij hechten een grote waarde aan de financiële vertaling hiervan in de bijbehorende begroting van € 50 miljoen per jaar. Het regeerakkoord vermeldt een koppeling aan de omvang van de toekomstige gaswinning. Die koppeling vinden wij verkeerd. Groningen verdient een fonds, maar wij willen geen financieel belang bij de omvang van de gaswinning in de toekomst.’
Groninger bestuurders staan voor hun verantwoordelijkheid. ‘We zijn blij met publieke regie op het fonds voor schadeafhandeling en versterking en content dat het schadeprotocol met de regio wordt afgestemd’, zegt Paas.
Aan de inhoudelijke betrokkenheid van de NAM komt in de schadeafhandeling en de versterkingsopgave. Maar daarvoor is ook nodig dat het Rijk bijdraagt aan het schadefonds en het niet alleen door de NAM wordt gevuld. Voor de regio is het cruciaal dat zij een veel grotere rol en verantwoordelijkheid in beleid en uitvoering krijgt. Dat brengt ook een andere rol en positie van de NCG organisatie met zich mee. Paas: ‘We pakken de handschoen op om dit gezamenlijk verder uit te werken.’
De regio wil graag met de minister afspraken maken over de integrale aanpak van de gaswinningsproblemen en hoe we daarin gezamenlijk onze verantwoordelijkheid waar maken.
Paas: ‘Groninger bestuurders hebben over die zaken al goed nagedacht. We staan voor het maken van concrete afspraken met de nieuwe minister vanaf vandaag in de startblokken.’
