Ouderen die vrijwilligerswerk doen, doen dit om anderen te helpen en om zelf iets nieuws te leren. Door in het werven van vrijwilligerswerk hiermee rekening te houden, kunnen organisaties deelname aan vrijwilligerswerk bij ouderen bevorderen. Dat concludeert onderzoeker Jacobien Niebuur van de afdeling epidemiologie van het UMCG in haar proefschrift over deelname aan vrijwilligerswerk in Nederland.
Het onderzoek van provendus Jacobien Niebuur richtte zich op vragen als, ‘wie doet vrijwilligerswerk, en waarom? En hoe kunnen we mensen stimuleren om vrijwilligerswerk te gaan doen?’
Niebuur verzamelde met behulp van Lifelines, het grootschalig bevolkingsonderzoek onder inwoners van Noord-Nederland, informatie over deelname aan vrijwilligerswerk onder mensen van 60 jaar en ouder. Daaruit bleek dat ouderen die vrijwilligerswerk doen, dit vooral doen om anderen te helpen en om zelf iets nieuws te leren. Ook bleek er een grote groep mensen te zijn die geen vrijwilligerswerk deed, maar wel bereid zijn dit te doen als ze hiervoor gevraagd worden.
Niebuur adviseert organisaties om vrijwilligers op een meer uitnodigende manier te werven. “Nu zie je vaak dat vrijwilligers worden geworven vanuit een hulpvraag. Door in vrijwilligersvacatures meer nadruk te leggen op wat het werk de vrijwilliger kan bieden, en door mensen persoonlijk te benaderen, kunnen organisaties hun vrijwilligersbestand mogelijk uitbreiden.”
Mensen die vrijwilligerswerk doen hebben vaker een hoger opleidingsniveau, een groter sociaal netwerk en eerdere ervaring met vrijwilligerswerk dan mensen die geen vrijwilligerswerk doen. Ze zijn vaker getrouwd of samenwonend dan degenen die geen vrijwilligerswerk doen. Ook mensen die geregeld naar de kerk gaan doen vaker vrijwilligerswerk. Mensen met gezondheidsproblemen en ouderen doen minder vaak vrijwilligerswerk.
Invloed levensgebeurtenissen
Uit het onderzoek van Niebuur blijkt dat grote levensgebeurtenissen invloed hebben op het wel of niet doen van vrijwilligerswerk. Zo beginnen mensen die net met pensioen zijn of werkloos zijn geworden vaker met vrijwilligerswerk. Mensen die recentelijk trouwden of kinderen kregen, stopten vaker met hun vrijwilligerswerk en als ze nog geen vrijwilligerswerk deden, was de kans dat ze vrijwilligerswerk zouden gaan doen kleiner. En mensen die onlangs aan een nieuwe baan begonnen stopten vaker met vrijwilligerswerk, net als mensen die scheidden, verhuisden of ernstig ziek werden.
Jacobien Niebuur
Jacobien Niebuur (1988, Marum) studeerde algemene economie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zij deed haar onderzoek bij onderzoeksinstituut SHARE van het UMCG. De titel van haar proefschrift is ‘Who volunteers and why? Understanding the role of resources and motivations in participation in voluntary work’.
Niebuur promoveert op 12 oktober aan de Rijksuniversiteit Groningen op haar onderzoek. Op die dag presenteert zij ook het boek “Actief Oud Is Goud: Vrijwilligers in Beeld”, met interviews met en foto’s van vrijwilligers uit Noord-Nederland. De opbrengsten van het boek komen ten goede aan onderzoek naar gezond oud worden.
Niebuur blijft na haar promotie in het UMCG werken, als postdoctoraal onderzoeker bij de afdeling Epidemiologie.
