Ik heb een trauma. Ik heb wekelijks pijnlijke herinneringen aan de onverwerkte gebeurtenissen van drie jaar geleden die invloed hebben op mijn emoties. En ik wil die negatieve energie niet meer, die waarschijnlijk ook invloed heeft op mijn dagelijks leven, op mijn keuzes en mijn acties.
Het werd tijd voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR. Deze therapie kan de herinnering aan een trauma laten vervagen door je werkgeheugen in je brein af te leiden. Je haalt een pijnlijke herinnering op en daarmee plaats je deze in je werkgeheugen. Terwijl je de gebeurtenis voor je blijft zien, vraagt de therapeut je met je ogen zijn of haar vingers of een lichtje te volgen.
Andere methodes zijn het volgen van piepjes met een koptelefoon of buzzers die afwisselend in je linker- en rechterhand trillen. Ze doen allemaal hetzelfde: ze zorgen voor afleiding van je werkgeheugen. Het werkgeheugen raakt vol en de nare herinnering verliest langzaam zijn emotionele lading.
EMDR pakt de kern aan. Je hoeft niet veel te praten en het voelen staat meer centraal.
Ik heb een trauma, dat ik wil aanpakken. Drie jaar geleden heb ik een relatie gehad waarbij ik niet mezelf mocht zijn; ik mocht niet denken wat ik dacht, niet zeggen wat ik zei, niet voelen wat ik voelde en niet doen wat ik deed. Bij alles wat ik deed of zei waar hij het niet mee eens was reageerde hij vanuit boosheid op mij, mijn successen werden de grond in gestampt en ik voelde mij vaak onveilig tijdens zijn woede-uitbarstingen.
Drie jaar later word ik nog steeds wekelijks geconfronteerd met de pijn en het verdriet wat ik toen heb meegemaakt. Bij een herinnering, iets wat ik meemaak, muziek of als ik iets (op tv) zie wat mij eraan herinnert, zorgt dat bij mij voor bevriezen, verdriet of boosheid. Ik voel nog steeds onmacht en onrechtvaardigheid. Ik vind het oké dat de herinneringen blijven, maar ik wil heel graag van de emotionele lading af.
Twee weken geleden ging ik voor mijn eerste EMDR behandeling naar een psycholoog. Vooraf hadden we een gesprek gehad en ik had een aantal voorbereidingsmodules online gedaan. Ik was doodsbang dat ik tijdens de behandeling intens emotioneel zou worden, met tranen en snot all over.
Ze stelde mij op mijn gemak en legde duidelijk uit wat er ging gebeuren. Na wat controlevragen koos ik ervoor om EMDR toe te passen op de eerste pijnlijke herinnering die ik heb. Mijn ex-vriend minutenlang vloekend, tierend en schoppend tegen van alles in de keuken en ik bevroren, onveilig en angstig met de tranen stromend over mijn wangen in de woonkamer op de bank.
Ik mocht terug naar deze herinnering en het een cijfer geven, hoe erg het nu voelt. Ik gaf het een 9. Ze deed de lichtbalk aan. Ik mocht voortdurend de lichtjes volgen die behoorlijk snel van links naar rechts bewoog en van kleur veranderden. Ik denk dat de behandeling zo’n 45 minuten duurde en in die minuten mocht ik de hele tijd de lichtbalk volgen, tussendoor stopte ze de balk. Op dat moment stelde ze een vraag en wanneer ze de balk weer in werking zette mocht ik antwoord geven, gaan voelen of ergens over nadenken. Ze vroeg waar ik aan dacht. Ik zei: “Hoe irritant het is om de snelle lichtbalk te volgen.” Zij: “Focus maar op die irritatie.” Even later: “Wat is er nu?” Ik: “Ik kijk of er een logica in de verandering van de kleuren is.” Zij: “Kijk maar of je de logica kan vinden.”
Tussendoor kreeg ik sommen zoals: 6 x 79 die ik op moest lossen. En ook vroeg ze na een tijdje om met mijn gedachten terug te keren naar de pijnlijke herinnering en het nogmaals een cijfer te geven. Naast mij lagen twee mini vibrators, uh, ik bedoel twee buzzers en die mocht ik in mijn handen nemen. Naast de lichtbalk werd ik nu ook afgeleid door de trillingen. Ik mocht zijn naam meermaals zeggen, spellen en andersom spellen. Ik merkte dat ik zijn naam aan het einde met meer zachtheid uitsprak. Na nog meer sommen en het delen van mijn gedachten vroeg ze nogmaals welk cijfer ik de pijnlijke herinnering op dat moment gaf. Ik gaf het een 4. De emotie voelde veel minder aanwezig. Vooraf had ze mij gevraagd wat ik wilde bereiken en wat ik nodig had. Aan het einde mocht ik mijn ogen sluiten en zei zij meermaals als affirmatie wat ik had geantwoord: “Ik wil rust, kalmte en het is niet mijn schuld.” Tijdens de sessie werd ik niet emotioneel (waar ik bang voor was), wat logisch is, want die emoties toon ik niet zo snel bij anderen.
We zijn bijna twee weken verder. De eerste dagen voelde ik mij intens kalm en rustig. Daarna voelde ik een soort onrust door de rust. Afgelopen weekend is er iets gebeurd wat ik met de psycholoog wil bespreken of het iets te maken heeft met de EMDR behandeling. Tijdens het schrijven van het middenstuk van deze column voel ik wel weer pijn en kwamen er wat tranen, maar ik heb deze weken nog geen (spontane) verdrietige herinnering gehad, dus ik denk dat de eerste sessie al een positieve invloed heeft. Deze week gaan de psycholoog en ik het evalueren en hoop ik dat we nogmaals een EMDR sessie doen.
Feiten over EMDR:
Soms zijn meerdere sessies nodig om resultaat te boeken. Soms heeft het wat meer tijd nodig voordat je ontdekt dat het toch wel degelijk heeft gewerkt.
Studies hebben aangetoond dat een eenmalige schokkende gebeurtenis voor 80% – 90% van de gevallen met 3 EMDR behandelingen klaar kan zijn.
Na zes sessies van een uur, voldeed 60% van de jongeren niet meer aan de diagnose depressie, oplopend tot bijna 70% drie maanden later. Daarnaast namen ook posttraumatische stressklachten, angsten en lichamelijke klachten af.
Esther de Boer
