Ik ben een beetje bitter. Ik ben een beetje zuur. Ik ben een beetje zout. En ik ben een beetje zoet.
Afgelopen donderdag en vrijdag waren de laatste twee dagen van de opleiding (of afleiding, want het is vooral afleren) Provocatief Leiderschap© bij de ZoetZuur Kumpany, met twee fantastische ‘afleiders’: Bregje Bullens en Jeroen Stek. Sinds kort is de opleiding omgedoopt tot Provocalief Leiderschap©. Vaak schrijven wij mensen na een opleiding een stuk op de socials met woorden als: ‘Ik ben trots op mijn diploma en het was een enerverende reis.’ Maar deze reis heeft andere woorden nodig, deze reis verdient andere woorden.
Maar welke woorden? Om jou als lezer een heel klein beetje te laten voelen wat ik voel.
Het woord provocatief heeft iets stouts, iets uit de tent lokkend, iets forcerend en confronterend. En ergens is dat het ook, maar na deze twee dagen kijk ik er compleet anders tegenaan. Dit is het niet. Het is het wel, maar vanuit een heel andere hoek. Provocalief Leiderschap© is liefde aan jezelf geven. En vanuit liefde alles benoemen wat je voelt en ziet. Het woord ‘alles’ maakt het provocatief. Want we hebben aangeleerd om sociaal wenselijk gedrag te vertonen. En vooral niet alles te zeggen en te doen wat we voelen, willen en nodig hebben. Ook al denk je nu: ‘ik doe dat niet, ik ben echt-echt mezelf.’ Het zit zo diep in ons genesteld dat we het zelf niet eens doorhebben. Echt alles van jezelf geven, laten zien en mogen voelen, dat maakt het provocatief.
Vanaf het begin van de opleiding werd er gezegd: ‘Je doet altijd je probleem. Iedereen doet altijd zijn/haar/hun probleem.’ Maar wat is dan mijn kernprobleem? Ik kwam er tijdens het voorlaatste blok pas achter. Ik reageer voornamelijk rationeel en ik weet niet exact wat het is, maar ik blokkeer mijn gevoel, of signaleer de gevoelens niet die er heel diep verstopt wel zijn.
Mijn meest duidelijke voorbeeld is een relatie die ik een aantal jaren geleden had. Na de relatie had ik een aantal confronterende sessies bij een haptonoom. Zij liet mij voelen wat ik al die tijd gevoeld heb, maar wat ik tijdens de relatie blokkeerde of niet signaleerde.
In die relatie mocht ik van mijn toenmalige partner niet denken wat ik dacht en zeggen wat ik zei. Ik werd met de grond gelijk gemaakt zodra ik iets zei of deed wat niet in zijn wereldbeeld past.
Ik reageerde altijd rustig, geduldig, rationeel, sussend, oplossingsgericht en hem tegemoetkomend.
Als ik provocatief had gevoeld en gereageerd, dan had ik zoveel meer liefde voor mezelf gehad.
Je doet altijd je probleem. Als ik afwijzing voel (dat is niet erg, dat hebben we allemaal), dan reageer ik rationeel met een grapje. Afwijzing voel ik bijvoorbeeld als iemand een afspraak afzegt. Als ik provocatief of gewoon als echt mens zou voelen en reageren, dan zou ik vanuit liefde zeggen dat ik een afwijzing voel en dat het mij raakt. Zonder het flauwe rationele grapje.
Je doet echt altijd je kernprobleem. Ik vond mijn examen afgelopen donderdag heel heftig. Wij mochten een aantal vrienden, collega’s of andere mensen meenemen waar de ander het examen mee mocht doen. Een provocatief gesprek van twintig minuten. De inbrenger mocht een eigen probleem inbrengen. Ik denk dat mijn gesprekspartner een ‘verkeerd’ en zeker een ander beeld heeft van Provocalief Leiderschap© dan hoe het bedoeld is. Hij ging met gestrekt been het gesprek in. Achteraf ben ik een beetje boos en verdrietig. Maar tijdens deed ik mijn probleem. Rationeel, niet inchecken bij mezelf en mijn gevoel er niet laten zijn.
Tijdens het voorlaatste blok van de opleiding raakte het mij dat ik mij niet laat raken. Vooraf aan het examen heb ik alleen maar rationeel aan het examen gedacht, een soort afvinklijstje. Ik heb vooraf geen seconde nagedacht wat het gesprek met mij zou kunnen doen. En hoe ik zou reageren als ik bij mijzelf ging checken wat het gesprek of de ander met mij deed. Het voelt als een onderontwikkeld systeem, of juist een overontwikkeld beschermingssysteem.
Ondanks dat ik het een heftig examen vond, kreeg ik precies wat ik nodig had. Nogmaals de bevestiging dat ik echt mag gaan voelen.
Dat gestrekte been, zie ik nu als een liefdevol trapje de juiste kant op.
Ik had een heel lief mens meegenomen, waar twee anderen het examen mee mochten doen. Zij heeft gevoeld wat provocatief is. Ze is introvert en het duurt wel even voordat zij het achterste van haar tong laat zien. In beide twintig minuten gesprekken heeft zij dingen gezegd wat haar heel erg verbaasde. “Zeg ik dit zomaar tegen een vreemde?” Ik was zo blij om te zien dat mijn opleiders haar knuffelden toen ze weer naar huis ging, om haar te laten voelen dat ze er mag zijn.
Ik ga altijd voor resultaat, voor het beste resultaat voor mezelf. Donderdag heb ik gejuicht voor een mede provocatieveling zijn 10 en ben ik zó trots op mijn nieuwe (sinds deze opleiding) vriendin. Hoe zij het gesprek met dezelfde persoon waar ik het examen mee had heeft aangepakt.
Voor het eerst van mijn leven boeit het diploma mij geen hol. Voor het eerst van mijn leven ging het om de reis. Om het plezier en het vele lachen (tijdens de theatersport) en om de openheid voor alles en iedereen. Hier mag echt-echt alles er zijn. De reis, niet van A naar B, maar de reis die nog maar net begonnen is. En misschien nooit af is. En dat is oké.
Het bijzondere is, dat ik er dol op ben om anderen te raken. Met woorden, met cadeautjes, met muziek, met alles.
Vrijdag, de laatste dag, de diplomering dag, het was zo bijzonder. En fijn. En liefdevol. Ik heb zoveel gevoelens gehad!
De dag begon met dingen. Voorwerpen. Iedereen heeft een voorwerp meegenomen met een verhaal. Prachtige verhalen. Veel lachen, veel tranen om mij heen en nog meer verbinding. Het verhaal erachter zorgt voor begrip. Ik speel een lied op mijn gitaar. Mijn voorwerp, dat mij het meest dicht bij mijn gevoel en mijn buik laat komen.
Daarna liedjes. Iedereen mocht vooraf een lied insturen dat heel veel voor je betekent. Waar je kracht uithaalt, wat je raakt of waar je blij van wordt. Rustige, pijnlijke liederen, afgewisseld met opslepende lekkere beats. Lachen om elkaars bewegingen en elkaar voor de gek houden van wie welk nummer is. En tranen van ontroering en diepe pijnen om mij heen. En ik, ik luister met mijn ogen dicht in de hoop te worden geraakt. Het raakt, maar nog net niet diep genoeg.
Muziek zorgt voor een universele verbinding.
De diplomering. Het papiertje interesseert mij niet. Het verhaal wat de opleiders over mij en iedereen vertelt wel. Zonder papier spreken ze recht uit hun hart, wat ze op dat moment voor ons voelen. Om en om. Zodra je voor hen staat, voel je de warmte. Ze vertellen wat ze je gunnen: ‘Es, ik gun je dat je je gitaar inslikt, zodat je niet alleen als je speelt, maar ook in de rest van het leven emoties voelt en er laat zijn.’ Wat ze mooi aan je vinden: ‘Mijn seksgrapjes en de column die ik aan het begin schreef, waarin ik precies omschreef wat provocatief is.’ Maar ook wat ze verdrietig voor je vinden en wat je voor de groepsdynamiek hebt betekent.
De verhalen zijn cadeautjes. Wij hebben ook cadeautjes voor hen. Foto’s en teksten in glazen beeldjes.
En een lied. Na het eerste blok schreef ik het eerste couplet en het refrein. Nadat we ‘over de streep’ hadden gekeken, schreef ik het tweede couplet. Het lied ging met mijn reis mee.
Eindelijk mag ik het spelen. In de hoop te raken. Want zo graag ik geraakt hoop te worden, hoe bang ik er ook voor ben. Zo angstig ben ik om te raken en hoop ik met mijn hele hart te raken. Vooral met tekst.
Het lied is echt een provocaLIEF lijflied. “Iedereen heeft warmte, iedereen heeft een uitdaging, iedereen heeft humor op z’n tijd. Iedereen heeft iets leuks, iedereen is bijzonder en iedereen is grappig op z’n tijd.”
Stiekem hebben we met de groep geoefend. Uit volle borst zingen ze de refreinen mee. En het raakt. Met dikke tranen. Bij het afscheid hoor ik de mooiste woorden: “Dit is het liefste en mooiste cadeau dat ik ooit gehad heb.”
Bij het maken van onze diplomeringsgroepsfoto kan ik nog eenmaal een leuk seksgrapje maken. “En nu allemaal een geile pose”.
Tot slot geeft mijn nieuwe vriendin ons een korte vuurspuw workshop. Heel gaaf om te doen!
We borrelen na en geven elkaar dikke knuffels en lieve woorden. Omdat wij door elkaars verhalen, diepe pijnen en grote en kleine problemen verbinding voelen. En liefde. Wat we elkaar hebben gegeven en wat we deze wereld zo hard gunnen.
Want.
Ik ben een beetje bitter. Ik ben een beetje zuur. Ik ben een beetje zout. En ik ben een beetje zoet. Het komt wel goed.
Esther de Boer.
Het lied is te beluisteren via: https://youtu.be/FCU5sHGTjdU.
