De gezondheid van Groningers met aardbevingsschade is het afgelopen jaar verslechterd vergeleken met eerdere jaren. Ook daalt het vertrouwen in de overheid, meldt de Rijksuniversiteit Groningen op basis van twee panelmetingen in het langlopende onderzoeksproject Gronings Perspectief.
Ondanks de versterkingsoperatie, bedoeld om de veiligheid van woningen te herstellen, verslechtert de gezondheid en de veiligheid van de bewoners. “In 2020 zagen we juist een stijging in de gezondheid, zelfs voor bewoners met meervoudige schade. Dat kentert nu”, zegt een van de onderzoekers, Katherine Stroebe.
Waarom dit gebeurt, weten de onderzoekers niet precies. “Ik denk dat de problematiek zich op dit moment niet leent voor optimisme: er is sprake van een traag verlopende versterkingsoperatie, de dreiging van toenemende gaswinning, veel nieuwe regels en procedures. Voor veel bewoners ontbreekt het perspectief dat het snel beter zal gaan.”
Verder concluderen de onderzoekers dat gedoe met instanties en procedures erg stressvol is. Vooral bewoners in een bepaalde versterkingsfase van hun huis, die van beoordeling en planvorming, hebben een slechtere gezondheid dan degenen die niet met versterking te maken hebben. Veel voorkomende gezondheidsklachten zijn hartkloppingen, duizeligheid of licht in het hoofd, prikkelbaar of irritatie en moeheid.
Daarom wordt aangeraden de schadeprocedures zo kort en duidelijk mogelijk te maken. Ook zou er één loket voor de afhandeling van aardbevingsschade moeten komen, adviseren de onderzoekers. Nu verloopt dat proces via verschillende instanties waaronder het Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN) en het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG). Het nieuw in te stellen loket zou “een vast aanspreekpunt” moeten hebben voor Groningers, dat “hen niet van het kastje naar de muur stuurt en proactief de voortgang bewaakt”.
Zelf zeggen bewoners dat trage en als oneerlijk ervaren schadeprocedures en langdurige onzekerheid hen kwetsbaar maakt. Waar versterking een oplossing voor de problematiek zou moeten zijn, blijkt het een stressor. “Hiermee kun je stellen dat de geboden oplossingen misschien wel bijna net zo erg zijn als de oorspronkelijke kwaal, aardbevingen en schade”, aldus onderzoeker Stroebe.
Gronings Perspectief is een samenwerking tussen de Rijksuniversiteit Groningen, de GGD en het Sociaal Planbureau Groningen. Het onderzoekt sinds 2016 gezondheid, het veiligheidsgevoel en toekomstperspectief van inwoners van alle gemeenten in het gaswinningsgebied. Het panel dat daarvoor gebruikt wordt, bestaat uit ruim 7000 Groningers.
